Erbo-de-la-gravello
Herniaria glabra
Caryophyllaceae Illecebraceae
Àutri noum : Erbo-à-la-gravello, Erbo-dóu-Turc, Erbo-dóu-masclun.
Noms en français : Herniaire hirsute, Turquette.
Descripcioun :L'erbo-de-la-gravello trachis dins li fangas de mueio, li pelouso umido, li roudan de camin e proche d'aigo dins li limas. Es uno planto que rebalo au sòu e que fai de flour mistoulino. Au contro de si cousino, li fueio an ges de péu (mai pas li tijo). Lis estipulo e li bratèio soun membranouso e bourdado de glando pourpro.
Usanço :Ei couneigudo pèr èstre subretout vertuouso contro la gravello valènt-à-dire, la presènci de pichot caiau dins li ren. S'en fai d'infusioun pèr ajuda à pissa. Se dis que Montaigne n'en prenié proun pèr se sougna.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Herniaria
Famiho : Caryophyllaceae
Famiho classico : Illecebraceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Mueio
- Roudan
- Pelouso umido
- Limas
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Herniaria glabra L., 1753
Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753